Top Down İnşa Yöntemi Nedir?

Geleneksel olarak yapılar aşağıdan yukarıya; yani temelden çatıya doğru inşa edilir. Ama bazen bu mümkün olmayabilir. Bu tür durumlarla karşılaşıldığında bu sefer inşa metodunu değiştirmemiz farklı bir yola başvurmamız icap eder. Bu noktada en güzel alternatif top-down inşa yöntemidir. Bu inşa yöntemi geleneksel metodun aksine tepeden aşağıya; yani çatıdan temele doğru bir yol izleyerek yapıyı inşa etmektir. Bu yöntemin getireceği avantajlar gibi birçok dezavantajı da beraberinde getirmektedir. Bu inşa metodunun getireceği en büyük avantajlardan birisi yer üstüne bağlı kalmaksızın inşaatın yer altında devam etmesidir. Yapılacak bazı inşaatlarda yapının üst kısmının mutlaka kullanılması gerekir. Misal olarak yoğun trafiği olan bir yere metro inşa ederken geleneksel yöntemle inşa edilmesi durumunda belki yıllarca üstteki trafiği aksatacaktır, bu istenilen bir durum değildir.

Türkiye’de buna örnek verecek olursak; Ankara metrosu inşaatını verebiliriz. Kızılay’da istasyonları olan bu metro ağını trafiği kesip temelden çatıya inşa etmek mümkün olmadığından burada top-down inşa metoduna başvurulmuştur. İnşa edilecek olan inşaatın son kotu belirlenerek yukarıdan inşa edilmeye başlanarak kısa süreli bir trafik aksaklığının ardından yol araç ve yaya trafiğine açılmıştır. İnşaatın ilerleyen kısımlarında inşaat üst kısımdan bağımsız olarak yer altında devam etmiştir. Bu metod metro inşaatı dışında; yer altı garajları, alt geçit ve şebeke hatlarının inşası için de kullanımı yaygındır.

Top-down inşa metodunun en önemli parçalarından birisi ise diyafram duvarlardır.

Diyafram Duvar Nedir?

Zeminin altına donatılı veya donatısız olarak inşa edilen bir nevi istinat duvarı olarak tanımlayabiliriz. Özellikle yer altı su seviyesinin altında inşa edilecek olan yapılar için su geçirimsizliğini ve zeminin belirli bir ölçüde tuttuğu için tercih edilmektedir. İnşa edilecek olan diyafram duvar için öncelikle zeminde mekanik araçlar yardımıyla hendek açılır. Bu hendek açılırken zeminin bu boşluğa doğru kayıp açılan hendeğin kapanmaması için hendek; bentonit çamuru ile desteklenir. Daha sonrasında varsa eğer hendek içindeki su uzaklaştırılır. Donatılı inşa edilecekcse eğer; önceden hazırlanmış donatı hendeğin içine yerleştirilir ve beton dökülür.

Top-Down İnşa Yönteminin;

Avantajları

• Yapının üstündeki hayat ve trafik kısa süreli bir aksaklık haricinde devam eder.
• Kaynak ve zaman açısından pek çok tasarruf sağlanır.
• Toz salınımı en alt seviyeye çekilir.
• Geçici olarak inşa edilen destek duvarları kalıcı olarak kullanılır.
• Havalandırma ve ışıklandırma problemleri daha kolay aşılır.

Dezavantajları

• Maliyet açısından oldukça fazladır.
• Çatı ve bodrum döşemelerinde karmaşık problemlerin çözümlemesi hatasız olarak yapılması gerekmektedir.
• Alt döşeme için çalışılacak manevra alanın kısıtlı olması
• Dış duvarlarda; yükleme limitini aşma riski bulunması gibi durumlarda bazı dezavantajları arasında yer alır.