Çatı Nedir? Çatı Çeşitleri Nelerdir?

Çatı, yaşadığımız yapıların üzerini örten, yapı içini sıcak, yağmur, kar, don, aşırı sıcaklar – soğuklar gibi atmosfer etkilerinden koruyan bir yapısal elemandır. Koruyucu işlevinin yanında, yapıların tasarımına da etki eden görsel bir öğe olarak nitelendirebiliriz çatıları.

Çatıları şekilleri, eğimleri, yalıtım sistemine, yapımında kullanılan malzemelerine, kullanım şekline ve konstrüksiyonuna göre çeşitli sınıflara ayırabiliriz.

Dış Şekillerine Göre Çatılar

Eğimlerine Göre Çatı Sistemleri

• Düz veya Teras Çatı: Az da olsa eğimli olarak imal edilen bu çatı tipi mimari kullanım ile ilgilidir. Yoğun yağmur ve kar yağışı olan bölgelerde genellikle tercih edilmez. 
• Eğimli Çatı: Eğim derecesi 10 dereceden fazla olan çatılardır. Eğimli çatılar ahşap, çelik vb. malzemelerden yapılabilir.

Yalıtım Sistemlerine Göre Çatılar

• Sıcak çatılar: Isı yalıtım malzemelerin çatı merteklerinde olduğu çatılardır. Çatı arası kullanımına uygundur.
• Soğuk çatılar: Isı yalıtım malzemelerin yapının son kat döşemesi üzerinde bulunduğu çatılardır. Çatı arası kullanıma uygun değildir.

Yapımında Kullanılan Malzemelerine Göre Çatı Sistemleri

• Ahşap çatı sistemleri
• Çelik çatı sistemleri
• Betonarme çatılar

Olarak üçe ayırabiliriz.

Ahşap Oturtma Çatılar 

Çatı yüklerinin, çatı altındaki taşıyıcılara dikmeler aracılığıyla aktarılan çatı sistemidir.

Ahşap Asma Çatılar

Mesnetler arası açıklığı fazla olan fabrika, atölye, hangar, toplantı salonu gibi yapılarda kullanılır. Asma çatılarda mesnetlere oturmayan dikmeler ve payandalar taşıdığı yükleri kiriş mesnetlerine aktarırlar. Çatının açıklığına bağlı olarak mesnetlere oturmayan dikme sayıları değişkenlik gösterir.

Ahşap Karma Çatılar

Çatının taşıyıcı konstrüksiyonun bir bölümünün oturtma, diğer bölümünse asma çatı olduğu çatı sistemleridir.

Çelik Çatı Sistemleri

Fabrika, depo, atölye, toplan-düğün salonları, otogarlar, konferans salonları, yüzme havuzları gibi büyük açıklıklara sahip yapıların çatılarında tercih nedenidir. Ekonomik olması, hafif olması ve uygulanabilirliğinin kolay olması gibi avantajları mevcuttur. Yapımında profil ve levhalar kullanılır. Bağlantı birimleri kaynaklı, bulonlu veya perçinli olabilir. Kendi içinde 

• Uzay kafes çatı sistemleri
• Uzay kafes kiriş çatılar
• Düzlem kafes kiriş çatılar
• Çelik profil çatılar

Gibi sistemlere ayrılırlar.

Çatı Örtüleri

Yapıyı ve dış etkilerden koruyan çatı örtüleri su geçirmez, sıcaklık farklarına karşı dayanımı yüksek ve hafif olması istenir. Çatı örtülerinde kil esaslı kiremitler, oluklu levha, elyaf çatı örtüleri, shingle, metal levhalar, metal kiremitler, ısı yalıtımlı levhalar, polikarbonat levhalar ve cam levhalar yaygın olarak kullanılmaktadır. Çatı eğimi, üzerindeki kullanılacak olan çatı örtüsü malzemesine göre belirlenmelidir.