Güneş Enerjisi Santrali (GES) Nedir?

Güneş Enerjisi Santrali yani GES’i size kısaca anlatmaya çalışacağız. Bildiğiniz üzere geçen hafta rüzgar enerjisi ve santralleri üzerinde durmuştuk. Bu hafta Dünyamızın yıldızı ve yeryüzünün yegâne enerji kaynağı olan Güneşin elektriğe dönüştürülmesinden biraz bahsedeceğiz.

Dünyamızın Yıldızı: Güneş

Güneş, kendi adını taşıyan Güneş Sistemi’nin merkezinde yer alan yıldızdır. Galaksinin incelenmesi sonucu orta büyüklükte bir yıldız olduğu anlaşılan Güneş, tek başına Güneş Sistemi kütlesinin % 99,8’ini oluşturur. Geri kalan kütle; Güneş’in çevresinde dönen gezegenler, asteroitler, gök taşları, kuyruklu yıldızlar ve kozmik tozlardan oluşur. Gün ışığı yani fotonlar şeklinde Güneş’ten yayılan enerji, fotosentez yoluyla Dünya üzerindeki hayatın hemen hemen tamamının var olmasını sağlar ve Dünya’nın iklimi ile hava durumunun üzerinde de önemli etkilerde bulunur. Ama biz size bugün, kaynağı Güneş olan enerji sistemini özetleyeceğiz.

Güneş Enerjisi Sistemleri

Güneş enerjisi, kaynağı Güneş olan ısı ve parlak ışıktır. Bu parlak ışığa “foton” denir. Esasen kaynak, fotonun enerji boyutudur. Güneş’in çekirdeğinde yer alan füzyon süreci ile açığa çıkan ışınım enerjisidir. Güneşteki hidrojen gazının helyuma dönüşmesi, füzyon sürecinden kaynaklanır. Güneşten Dünya’ya gelen enerjinin küçük bir bölümü dahi, bütün insanlığın mevcut enerji tüketiminden kat kat fazladır. Güneş enerjisinden yararlanma konusundaki çalışmalar özellikle 1970’lerden sonra hız kazanmış, Güneş enerji sistemleri teknolojik olarak ilerleme ve maliyet bakımından düşüş göstermiş, Güneş enerjisi çevresel olarak temiz bir birincil enerji kaynağı olarak kendini kabul ettirmiştir. Çok basit olarak anlatmak gerekirse, Türkiye’nin üçte ikisine güneş paneli döşendiğini varsayarsak, bu döşenen paneller tüm Dünya’nın enerji ihtiyacını tam olarak karşılayabilecektir.

Türkiye’de Güneş Enerji Sistemleri

Türkiye, konum olarak Dünya üzerinde kuzey yarım kürede bulunmaktadır. Türkiye’nin yıllık ortalama Güneş Işınımı 1303 kWh/m².yıl, ortalama yıllık güneşlenme süresi ise 2,623 saattir. Bu rakam günlük 3.6 kWh/m² güce, günde yaklaşık 7.2 saat, toplamada ise 110 günlük bir güneşlenme süresine denk gelmektedir. Yılın 10 ayı boyunca teknik ve ekonomik olarak ülke yüzölçümünün %63’ünde ve tüm yıl boyunca %17’sinden yararlanılabilir. TEİAŞ’ın yayımladığı kurulu güç raporuna göre, 2020 yılının aralık ayında elektrik üretim kurulu gücünde, bir önceki aya göre 1.089 MW artış gözlemlenmiş ve 95.890,6 MW değerine ulaşılmıştır. Bu rakamın içinde Türkiye’deki lisanslı GES sayısı 20 adet, lisanssız GES sayısı ise bir önceki aya göre 53 adet artış göstererek 7.518’e ulaşmıştır. Bu verilere göre yılın ilk sekiz ayında toplam 380 MW’lik güneş enerji santrali Türkiye’nin kurulu gücüne eklenerek, toplam kurulu gücün yaklaşık %8’ini oluşturmuştur. 

İnşaat sektörü açısından, enerji sektörünün ihtiyacının sürekli artması bu alanda birçok iş fırsatı oluşturmaktadır. Yapısal olarak kurulumu kolay olan ve genellikle tekil temeller ve sabit mesnetler üzerine kurulan paneller ile GES’ler, geleceğin kaynağı olarak ortaya çıkmaktadır. Yenilenebilir enerji kaynakları ile sürdürülebilir bir enerji yapısının kurulumu hem ülkemiz hem de dünyamızın geleceği açısından temiz bir nefes olarak tarihe geçecektir.