Hafif Betonlar
Hafif Beton Nedir?
Hafif beton altmış yılı aşkın bir süredir kullanılmakta olan bir beton türüdür. Dayanımı ile ağırlığı arasında doğrudan bir ilişki bulunmaktadır. Hafif beton normal beton ila kıyaslandığı zaman; daha düşük ağırlıkta olması nedeniyle temel boyutlarında küçülmeye neden olması ve yalıtım özelliklerinin daha iyi olması gibi avantajlarının yanı sıra, daha yüksek maliyet, daha fazla gözeneklilik, daha yüksek rötre ve yapımında daha fazla özen gösterilmesi gibi, dikkat gerektiren özelliklere de sahiptir. Hafif betonlar esas olarak üç yöntemle elde edilir:
- Hafif agrega kullanılarak,
- Köpük katkıları, hava kabarcığı ve gaz üreten katkılar kullanılarak,
- Betonun ince agregalarının çıkarılarak üretilen kumsuz betonlar.
Üretim yöntemine veya kullanılan agrega tipine göre, hafif betonların birim ağırlıkları 550-1850 kg/m³ arasında değişir. Bazı hafif agregaların yoğunlukları ve bunlarla üretilen betonların birim ağırlıkları aşağıdaki tabloda verilmiştir:
| Agrega | Yoğunluk (kg/m³) | Betonun Birim Ağırlığı (kg/m³) |
|---|---|---|
| Bims | 500 – 900 | 700 – 1800 |
| Perlit | 30 – 240 | – |
| Genleştirilmiş Kil | 300 – 900 | 700 – 1800 |
Taşıyıcı hafif beton 28 günlük standart silindir basınç dayanımı 17 MPa üstünde ve aynı yaştaki hava kurusu birim ağırlığı 1850 kg/m³ altında olan betonlardır. Taşıyıcı hafif betonlar, tamamıyla hafif agrega kullanılarak yapılabildiği gibi, hafif ve normal ağırlıklı agregaların uygun kombinasyonları da kullanılabilir. Genellikle ince agrega normal, iri agrega ise hafif seçilir.
Hafif beton üretiminde bims, volkanik tüfler ve küller, diatomit, genleştirilmiş perlit gibi doğal agregalar ve genleştirilmiş kil, çeşitli cüruflar gibi yapay agregalar kullanılabilir. Hafif betonların ses ve ısı yalıtım özellikleri normal betonlara göre daha yüksektir. En ağır hafif agrega kullanıldığında dahi ısı yalıtımı normal betona göre yaklaşık 4 kat daha iyidir.
Hafif beton üretiminde karşılaşılan en önemli pratik sorun işlenebilirlik sorunudur. Agregaların gözenekli ve düzgün olmayan yapıları hafif beton karışımlarının sert ve zor işlenebilir olmasına neden olabilir. Öte yandan, fazla sulu karışımlar, ayrışma problemi yaratacağından, kullanılmamalıdır. En yüksek çökme değerinin 50-70 mm civarında tutulması önerilir.
Taze Hafif Betonun İşlenebilirliği;
• Çimento miktarını artırarak,
• İnce agrega miktarını artırarak,
• Uçucu kül kullanarak,
• Hafif sürükleyici veya akışkanlaştırıcı katkı kullanarak artırmak mümkündür.
Hafif agrega kullanılmamasına karşın, özel bir hafif beton tipi de ince agregasız betondur. Genellikle, 8-20 mm boyutlarındaki agregaların kullanıldığı, ince agrega içermeyen, oldukça kuru karışımlı olarak üretilen bu betonların birim ağırlığı 1700-1800 (kg/m³), 28 günlük basınç dayanımı ise 5-20 MPa ve ısı geçirgenlik katsayısı 0.7-0.8 kcal/m².h° C dir.