Ülkemizin jeolojik konumu nedeniyle çok sayıda diri faylara sahibiz ve bu sebeple depremlerin yoğun olarak yaşandığı ülkelerin başında gelmekteyiz. 1900’lü yıllardan bu yana ülkemizde çok sayıda can ve mal kaybına neden olan depremlere hızlı bir bakış atarsak;
- 27 Aralık 1939 yılında Erzincan’da meydana gelen 7.9 büyüklüğündeki depremde ve 115 bin civarında yapı yıkılmış, 33 bin kişi hayatını kaybetmiş ve 110 bin kişi de yaralanmıştır.
- 1942 yılında Tokat’ın Erbaa ilçesinde meydana gelen 7 büyüklüğündeki depremde 3 bin kişi hayatını kaybetmiştir.
- 1966 yılında Muş’un Varto ilçesinde meydana gelen 2. Büyük depremde yaklaşık 2500 kişi hayatını kaybetmiştir.
- 24 Kasım 1976 yılında Van’ın Muradiye ilçesinde meydana gelen 7.5 büyüklüğündeki depremde yaklaşık 3800 kişi hayatını kaybetmiştir.
- 17 Ağustos 1999 yılı saat 03:02’de Kocaeli’nin Gölcük ilçesinde meydana gelen, toplam 45 saniye süren 7.4 büyüklüğündeki depremde 18 bin kişi hayatını kaybetmiştir 20 binden fazla kişi yaralanmıştır.
- 12 Kasım 1999’da Düzce’de olan 7.2 büyüklüğünde meydana gelen ve toplam 30 saniye süren depremde ise 710 kişi hayatını kaybetmiştir ve 2678 kişi ise yaralanmıştır.
- 23 Ekim 2011’de Van’da meydana gelen 2 depremde ise 644 kişi hayatını kaybetmiştir ve 1966 kişi yaralanmıştır.
- 24 Ocak 2020’de Elazığ’da meydana gelen ve yaklaşık 22 saniye süren 6.5 büyüklüğündeki depremde 41 kişi hayatını kaybetmiştir ve 1607 kişi yaralanmıştır.
- 30 Ekim 2020’de İzmir’in Seferihisar İlçesine yakın Ege Denizi açıklarında meydana gelen 6.9 büyüklüğündeki depremde 117 kişi hayatını kaybetmiş 1034 kişi yaralanmıştır.
Yukarıdaki depremlerden de anlaşılacağı üzere çok sayıda yıkıcı depreme şahitlik eden Türkiye’de yaşadığımız deprem felaketlerinden sonra bilim ve teknolojinin de gelişmesiyle deprem ve afet yönetmeliklerinin yetersiz kaldığı anlaşılarak geliştirilmiş ve değiştirilmiştir. Bu yönetmelikler oluşturulma tarihinden bu yana 10 defa revize edilmiştir.
Ülkemizde yürürlüğe giren deprem yönetmelikleri kronolojik sırası ile şöyle (1940 ve 1944 talimatname olarak geçiyor)
– 1940 – Zelzele Mıntıkalarında Yapılacak İnşaata Ait İtalyan Yapı Talimatnamesi
– 1944 – Zelzele Mıntıkaları Muvakkat Yapı Talimatnamesi
– 1947 – Türkiye Yersarsıntısı Bölgeleri Yapı Yönetmeliği
– 1953 – Yersarsıntısı Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik
– 1961 – Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik (ABYYHY)
– 1968 – Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik (ABYYHY)
– 1975 – Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik (ABYYHY)
– 1998 – Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik (ABYYHY)
– 2007 – Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik (DBYBHY 2007)
– 2019 – Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği (TBDY 2019)
2019 Deprem Yönetmeliği ile yeni yapılacak binaların daha güvenli olması amacıyla minimum kolon boyutları, perde duvar boyutları, donatı bindirmeleri, kullanılacak çirozlar gibi uygulamalarda değişikliklere gidilmiştir. Daha sonraki içeriklerimizde bu konulara da değineceğiz.
Workindo Blog’u sık kullanılanlara eklemeyi unutmayın!